Wrażliwość jest w psychologii. Definicja pokrótce, przykłady

Czułość lub poziom czułości to ważna cecha osobowości każda osoba. W psychologii zwyczajowo wyróżnia się kilka form wrażliwości: emocjonalną, psychologiczną, społeczną, a także jako cechę temperamentu.

Pojęcie wrażliwości w psychologii

Wrażliwość w psychologii to szeroki zakres procesów psychicznych związanych ze zwiększoną percepcją zdarzeń przez człowieka. W tłumaczeniu z łaciny „wrażliwość” oznacza uczucie lub doznanie, które w psychologii ma zarówno negatywne, jak i pozytywne cechy postaw wobec różnych sytuacji.

Najbardziej uderzające przykłady wrażliwości:

• strach przed nowym;
• niska bariera przeciwbólowa;
• samokrytyka i zwiększona autorefleksja;
• nieśmiałość, lęk przed krytyką i bliskością;
• niska samoocena, poczucie niegodności i zawyżonej samooceny;
• wrażliwość i silne odczucia nawet drobnych wydarzeń (pozytywnych i negatywnych);
• umiejętność budowania relacji z innymi;
• budynku w przeszłości z powodu złych doświadczeń.

Taka wrażliwa osoba może być zarówno nieśmiała, jak i niepewna siebie, a także pewnym siebie liderem. Wszystko zależy od tego, o jakiej wrażliwości mówimy i jak dana osoba zdaje sobie sprawę ze swoich mocnych i słabych stron.

Na przykład najbardziej uderzającymi zaletami kontrolowanej wrażliwości są następujące cechy charakteru:

• wysokie standardy moralne i odpowiedzialność społeczna osoby;
• dobroć i życzliwość;
• empatia, czyli chęć współodczuwania;
• umiejętność uchwycenia subtelnych aspektów w komunikacji interpersonalnej oraz w ekspresji niewerbalnej;
• umiejętność budowania pracy zespołowej i szybkiego rozwiązywania konfliktów.

Tak więc wrażliwość może mieć pozytywne aspekty - jeśli wiesz, jak je pokazać. Dlatego są treningi i ćwiczenia zwiększające wrażliwość i empatię. Ale musisz też wziąć pod uwagę, że wraz z wiekiem wrażliwość może zarówno maleć, jak i wzrastać, więc wszystko zależy w dużej mierze od samoświadomości i samokontroli danej osoby.

Powody pojawienia się

Wrażliwość w psychologii to częsty opis cech ludzkich, których przyczyn może być kilka.

Najczęstsze z nich pochodzą z rodziny i cech wychowania:

• oschłość emocjonalna rodziców, potrzeba czułości i opieki;
• przemoc w rodzinie;
• kategoryczne i surowe zasady edukacji;
• nadmierna dyscyplina.

Predyspozycje genetyczne, takie jak:

• nerwice, depresja;
• dziedziczność;
• uszkodzenie mózgu w okresie okołoporodowym lub przy urodzeniu;
• choroba umysłowa;
• zaburzenia lękowe.

Przyczyną zwiększonej wrażliwości może być także krąg społeczny, zwłaszcza w krytycznym okresie dorastania, kiedy autorytet i naśladownictwo są ważną częścią zachowania:

• niemożność zaspokojenia pragnienia bycia aprobowanym (przez rodziców, nauczyciela);
• konflikty wśród dzieci i odrzucenie przez kolektyw.

Wszystko to rozwija kompleks niższości i nadwrażliwości postrzegania rzeczywistości, czyli wrażliwości.

Wrażliwość jako cecha osobowości i właściwość temperamentu. Znaki i przykłady

Wrażliwość w psychologii jest ważną cechą ludzkiego postrzegania świata, a także zbiorem stabilne właściwości człowieka, które wpływają na kształtowanie temperamentu, szybkość reakcji i odporność na stres.

Dlatego wpływ łagodnych bodźców i gwałtowna reakcja na nie przez człowieka są przykładami wysokiej wrażliwości. Z drugiej strony wrażliwość jest żywym wyrazem osobowości melancholijnej, wrażliwej i zatroskanej przez długi czas, nawet o drobiazgi i fikcje. Najbardziej uderzającym przykładem wrażliwej osoby jest Pierrot z kreskówki o Malwinie: cały czas cierpi i jest zaniepokojony.

Z drugiej strony osoba, która ma niską wrażliwość, czyli dobrą odporność na stres i adekwatna reakcja na zdarzenia, ma dobry poziom odporności - wzmożona emocjonalność zrównoważony rozwój. Takie cechy charakteru są bardziej charakterystyczne dla ludzi flegmatycznych i optymistycznych, czyli spokojnych i zrównoważonych. Z drugiej strony osoby flegmatyczne i optymistyczne mogą wydawać się uparte i dobrze byłoby, gdyby rozwinęły wrażliwość.

Wrażliwość w psychologii osobowości to opis dwóch zupełnie różnych kategorii percepcji informacji, takich jak wrażliwość emocji i percepcja sensoryczna. Są to koncepcje, które w dużym stopniu wpływają na charakter i kwalifikacje zawodowe każdej osoby.

Wrażliwość sfery emocjonalnej

Jedną z najwyraźniejszych oznak nadmiernej wrażliwości osoby jest nadwrażliwość, stres emocjonalny, który często może być wywołany przez drobne wydarzenia, lęki lub lęk.

Wrażliwość sfery emocjonalnej w psychologii wrażliwości jest rodzajem uporczywego nadmiernego przejawy reakcji na różne sytuacje, które mogą przybierać różne formy, takie jak:

• wahania nastroju;
• niska samo ocena;
• miłosność;
• lęk, fobie;
• wieloletnie doświadczenie własnych niepowodzeń;
• samokopanie i nadmierna samokrytycyzm;
• empatia i empatia dla problemów innych.

Osoby wrażliwe są nie tylko podatne na okresy melancholii i stany depresyjne, to także osoby z wysokim komponentem empatycznym, czasem bardzo nadmiernym. Psychologowie uważają, że wszelkie niezrównoważone silne doświadczenia, które są nieodłączne dla wrażliwych ludzi, nie przemijają. bez śladu iz czasem przejawiają się w rozwoju fobii, frustracji, nerwowości, depresji i emocji wypalić się.

Czułość sfery dotykowej

Jeśli wrażliwość sfery emocjonalnej we wrażliwości oznacza intensywność reakcji człowieka na zdarzenia, to wrażliwość sfera sensoryczna służy do opisu 5 sposobów postrzegania informacji i ich intensywności, a mianowicie: dotyk, węch, wzrok, słuch i smak.

Nawet bez aktywnej reakcji poznawczej, czyli przesady człowieka w zdarzeniach, wrażliwość tych 5 czułe czujniki można uznać za odrębny rodzaj czułości i opisać pojęciem „progowe wrażliwość ".

Na przykład zwiększona wrażliwość lub niski próg wrażliwości na dźwięk jest powszechnie obserwowany u muzyków i osób niewidomych, a także występuje zwiększona wrażliwość na zapachy. z powodu alergii lub ciąży wrażliwość na światło może być cechą gałki ocznej, a artyści mają dobrze rozwiniętą wrażliwość na odcienie i cechy kolorów formularze.

Tak więc wrażliwość sfery sensorycznej jest ogromną zaletą dla rozwoju profesjonalisty umiejętności czy przystosowania się do okoliczności zewnętrznych w porównaniu z wrażliwością emocjonalną, a także - może rozwijać.

Rodzaje wrażliwości

W zależności od kierunku w psychologii wrażliwość jest różnie postrzegana: jako zdolność postrzegania informacje (wrażliwość emocjonalna i sensoryczna), a także cecha temperamentu, gdzie społeczne wrażliwość, składający się z 4 rodzajów:

Rodzaj wrażliwości	Opis
Obserwacyjne lub klasyczne	Jest to zdolność osoby do obserwowania wszystkiego naraz, w najdrobniejszych szczegółach w aktualnej sytuacji, w zachowaniu rozmówcy lub w sobie (samoobserwacja). Klasyczna wrażliwość przejawia się na przykład podczas rozmowy, kiedy osoba jest w stanie obserwować i oceniać werbalne i niewerbalne cechy Twojego rozmówcy (mowa, mimika, intonacja i postawa), tworząc w ten sposób pełniejszy i satysfakcjonujący obraz osoby i jej stan.
Teoretyczny	Ten rodzaj wrażliwości obejmuje zdolność osoby do wykorzystywania swojej wiedzy o ludzkiej naturze i zachowaniu w komunikacji z innymi. Wrażliwość teoretyczna to umiejętność budowania dobrych relacji w oparciu o wiedzę, wyjaśniaj własne myśli na niezbędnym poziomie, rozwiązuj konflikty i znajduj wyjaśnienia dla działań innych ludzi.
Nomotetyczny	Rodzaj wrażliwości społecznej, który pomaga zidentyfikować cechy behawioralne tkwiące w określonej grupie lub wieku. Opierając się na zdobytej wiedzy, osoba jest bardziej produktywna w nawiązywaniu kontaktów, budowaniu relacji z ludźmi czy przewidywaniu ich zachowania w danej sytuacji.
Ideograficzny	W przeciwieństwie do nomotetycznej wrażliwość ideograficzna to zdolność rozumienia indywidualnych cech każdej osoby. Na podstawie komunikacji powstaje własny pomysł na portret psychologiczny rozmówcy, jego cechy charakteru i preferencje. Na podstawie takich założeń zwykle z powodzeniem buduje się kolejną strategię komunikacji.

Tak więc, podczas gdy zrównoważona wrażliwość emocjonalna pomaga radzić sobie z własnymi doświadczenia, to właśnie te 4 rodzaje wrażliwości społecznej są kluczem do sukcesu w pracy zawodowej wzrost. Ważną właściwością wrażliwości społecznej jest przezwyciężanie poczucia lęku przed społeczeństwem, komunikowanie się z innymi ludźmi, przezwyciężanie kompleksu niższości tkwiącego w wielu ludziach.

W psychologii uważa się, że to ze świadomością swojej niższości zaczyna się rozwijać wrażliwość społeczna - to jest chęć przezwyciężenia lęku przed rozgłosem, chęć rozwiązania sytuacji konfliktowych lub znalezienia sposobu na poprawę relacji z nowymi znajomi.

Klasyfikacja powiązanych typów osobowości

Oprócz wrażliwości emocjonalnej i społecznej psychologowie wyróżniają pokrewne typy zachowań, które odnoszą się do cech osobowości temperamentu.

Wrażliwość temperamentu uzasadnia cechy osobowości człowieka, wykraczające poza spektrum jego emocjonalnej reakcji na zdarzenia i zachowania w środowisku społecznym. Wrażliwość temperamentu opisuje pewne cechy charakteru, które w psychologii lepiej określa się jako melancholijne, a także stany depresyjne o różnym stopniu złożoności. Z drugiej strony taka nadwrażliwość nie jest typowa dla innych typów temperamentu, czyli osób cholerycznych, flegmatycznych i sangwinicznych.

Najczęstszymi cechami temperamentu, które są opisane w charakterystyce wrażliwości, są następujące cechy ludzkie:

• silna wrażliwość;
• słaby punkt;
• lęk;
• podejrzliwość;
• gniew;
• samokrytyka;
• kompleks niższości.

Czym są wrażliwe okresy?

Wrażliwość jako pojęcie w psychologii charakteryzuje się również cechami wieku. Idea wrażliwości w psychologii rozwojowej opisuje szczytowe i ważne momenty w rozwoju funkcji psychicznych jednostki w określonym okresie. Najwyraźniej wrażliwe okresy prezentowane są w dzieciństwie i młodości.

Psychologowie dziecięcy twierdzą, że psychika dziecka jest bardziej wrażliwa na postrzeganie świata zewnętrznego, ma mniej odporność, a przez to nie tylko bardziej wrażliwa, ale także bardziej zdolna do uczenia się podstawowych umiejętności życiowych w społeczeństwo. Rozwój samego dziecka jest progresywny i nierównomierny, dlatego nie zawsze występują okresy wrażliwe, ale krytycznie wpływają one na kształtowanie się określonej funkcji i umiejętności osoby.

Na przykład wrażliwy okres na tworzenie mowy to wiek od 0 do 6 lat, kiedy dziecko aktywnie uczy się umiejętności mowy. W tym czasie nieświadomie przejmuje nawyki mowy swojego środowiska – słownictwo, gramatykę i dialektyzmy, zaczyna opanowywać mowę pisaną.

Od 6 do 10 roku życia wrażliwość przejawia się w procesie uczenia się i rozwoju dyscypliny. Okres ten jest krytyczny dla ukształtowania się typu myślenia i rozwoju podstawowych funkcji poznawczych – pisania, czytania, pojęć abstrakcyjnych, matematyki i refleksji.

Od 10 roku życia zaczyna się dorastanie, którego wrażliwość ma na celu rozwijanie samopoznania i poczucia własnej wartości, oddzielając się od zbiorowej percepcji. Umiejętności krytyczne w tym okresie to rozwój komunikacji, kształtowanie własnego światopoglądu i systemu wartości.

Wrażliwość na wiek

Znaczenie rozwijania określonej umiejętności osobistej we wrażliwym okresie jest uzasadnione najbardziej akceptowalną potrzebą biologiczną i społeczną. W przypadku niezadowalającego kształtowania umiejętności w okresie wrażliwym (komunikacja, dyscyplina, mowa lub pisanie) będzie można je rozwijać w późniejszym wieku, ale trudniej.

Również niezadowalający rozwój umiejętności umysłowych w określonym wrażliwym okresie może przyczynić się do rozwoju problemów psychicznych: jeśli dziecko nie mówi na czas, może mieć problemy z porozumiewaniem się z innymi dziećmi, co przerodzi się w poczucie niższości.

Wrażliwość na wiek i jej terminowe wykorzystanie uważane są przez psychologów za klucz do harmonijnego rozwoju dziecka, jego zachowania, psychiki, umiejętności i talentów. Bardziej szczegółowo, wrażliwość na wiek w procesie uczenia się została rozwinięta przez włoską nauczycielkę i nauczycielkę Marię Montessori, który zidentyfikował 7 krytycznych okresów rozwoju związanego z wiekiem dzieci:

• rozwój mowy (do 6 lat);
• rozwój percepcji na zamówienie (do 3 lat);
• percepcja sensoryczna (do 5 lat);
• rozwój motoryki i tworzyw sztucznych (od 1 do 4 lat);
• rozpoznawanie i studiowanie małych przedmiotów (od 1 do 7 lat);
• wrażliwość fonemiczna (od 4 do 5 lat);
• wrażliwy okres rozwoju umiejętności pisania (od 6 do 8 lat).

Dlatego wrażliwość na wiek jest ważnym czynnikiem, który należy brać pod uwagę w okresie dojrzewania i socjalizacji dzieci.

Relacje osobiste są wrażliwe

Wrażliwość jest również ważnym czynnikiem w kompatybilności w parze: ludzie o różnych poziomach percepcji i doświadczenia emocjonalnego rzadko mogą się dogadać i brać pod uwagę swoje granice.

Często zdarza się, że osoba o podwyższonej wrażliwości emocjonalnej jeszcze bardziej zamknie się w sobie, a jej lęk wzrośnie z powodu lęku przed zerwaniem związku. Z drugiej strony, jeśli dana osoba ma niską wrażliwość społeczną, będzie bała się naruszać granice partnera i tym samym zawstydzić ich oboje.

Dlatego uwzględnienie wrażliwości na poziomie codziennym i emocjonalnym pary jest ważnym aspektem budowania harmonijnych relacji.

Kariera i działalność zawodowa

Czynnik wrażliwości może być również wykorzystany do prawidłowego rozwoju kariery. Z jednej strony zrozumienie własnej wrażliwości emocjonalnej pozwala poprawić odporność na stres, nie poddawać się nadmiernej samokrytyce i wpływowi negatywnego myślenia.

Z drugiej strony rozwój wrażliwości społecznej jest kluczową umiejętnością współczesnego profesjonalisty działania zapewniające skuteczną komunikację z innymi, umiejętność budowania relacji i znajdowania wspólnego języka z współpracownicy.

Wrażliwość: leczyć czy rozwijać?

Wrażliwość w psychologii jest pojęciem niejednoznacznym, może być zarówno użyteczną cechą charakteru człowieka, jak i negatywną właściwością psychiki. Z jednej strony wrażliwość pomaga rozwijać ważne umiejętności i cechy osobowości, a z drugiej strony strony – może przyczyniać się do zaburzeń psychicznych (nerwice, depresja i panika ataki).

Mimo swojej dwuznaczności wrażliwość jest częścią satysfakcjonującego życia ludzkiego. Dlatego jeśli potraktujesz go pozytywnie i będziesz w stanie zrównoważyć poziom wrażliwości, stanie się to ważnym aspektem życiowego doświadczenia. Dlatego dziś istnieje wiele różnych kursów i szkoleń, które pomagają rozwijać umiejętności percepcyjne, doskonalić umiejętności empatii, komunikacji, obserwacji i kształtowania adekwatnej samokrytyki są ważnymi aspektami pracy zawodowej zajęcia.

Dlatego jeśli odpowiedzialnie podejdziesz do własnej wrażliwości i przeanalizujesz w porę, co tendencje są bardziej nieodłączne od osoby, pozytywne lub destrukcyjne, - będzie to ważny czynnik poprawy życie.

Trening wrażliwości

Tak więc proste ćwiczenia CBT mogą pomóc w utrzymaniu wrażliwości w rozsądnym zakresie. Ponadto ćwiczenia te pomagają zachować świadomość w trudnych sytuacjach i w przypadku jakichkolwiek odchyleń psychoemocjonalnych, a także nie popaść w emocjonalne wypalenie lub depresję.

Najpopularniejszymi ćwiczeniami grupowego treningu wrażliwości są:

Ćwiczenie	Opis
Rozwój obserwacji	Jeden członek grupy musi rozpoznać maksymalną liczbę zmian między dwiema sytuacjami: najpierw pamięta, jak wszyscy członkowie grupy siedzą, wychodzi za drzwi. W tym czasie uczestnicy zmieniają pozycje i pozycje. Po powrocie do pokoju powinien w ciągu 1-2 minut zrozumieć, co się zmieniło.
Zwiększenie świadomości emocjonalnej	Uczestnicy szkolenia otrzymują karty z napisami tej lub innej emocji. Celem zadania nie jest werbalne pokazanie uczucia, emocji lub stanu z karty.
Rozwój wrażliwości obserwacyjnej	Celem ćwiczenia jest wyczucie i zrozumienie stanu emocjonalnego bliźniego. Członkowie grupy siedzą w kręgu, wybierając partnera. Jeden z członków pary powinien spróbować pokazać jakiś rodzaj emocji (mimikę twarzy i wyrażenia niewerbalne), a drugi powinien je odgadnąć.

W ten sposób trening wrażliwości może pomóc poprawić uwagę, pamięć i percepcję każdej osoby. Z drugiej strony istnieją również szkolenia pomagające zmniejszyć nadwrażliwość emocjonalną, co również przeszkadza w byciu produktywnym i budowaniu relacji.

Terapia lekowa

Wrażliwość to naturalna właściwość każdego człowieka, o różnym stopniu nasilenia. Psychologia dostarcza także różnych sposobów wypracowywania indywidualnej wrażliwości – od jej zmniejszania do jej zwiększania. Jednocześnie istnieje też ekstremalna forma terapii – leki.

Jest to specjalistyczna pielęgnacja stosowana tylko w przypadku poważnych zaburzeń emocjonalnych i psychicznych układu nerwowego. Zwykle leczenie ma na celu przywrócenie poziomu hormonów i jest prowadzone pod nadzorem specjalisty.

Filmy o wrażliwości w psychologii

Wrażliwość: