Pamięć arbitralna w psychologii to definicja, przykłady, formacja u przedszkolaków

W życiu każdego człowieka wyjątkowy pamięć odgrywa rolę: zarówno w pracy, jak i na treningu. W psychologii zwyczajowo rozróżnia się arbitralny i mimowolny rodzaj zapamiętywania, z których pierwszy ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju osobowości. Umożliwia to skuteczniejsze przyswajanie informacji i interakcję ze społeczeństwem.

Pojęcie pamięci arbitralnej w psychologii

Pamięć to rodzaj aktywności umysłowej człowieka, który charakteryzuje się umiejętnościami takimi jak:

• akumulacja;
• ochrona;
• zastosowanie informacji otrzymanych ze źródeł zewnętrznych.

Opierając się na różnych aspektach psycho-emocjonalnych, w psychologii zwyczajowo dzieli się pamięć na różne typy, w tym dobrowolne i mimowolne.

Pamięć dobrowolna w psychologii to proces świadomej charakterystyki, który pozwala: osiągnąć zamierzony cel na podstawie świadomego stwierdzenia samego problemu i dalszych działań na jego rzecz realizacja. Taka pamięć stawia sobie zadanie specjalnego treningu, zapamiętywania pewnych informacji. Sam proces zapamiętywania i dalszego odtwarzania jest szczególnym, wcześniej przemyślanym działaniem.

Dobrowolne zapamiętywanie jest uwarunkowane obowiązkowym ustaleniem jasnego celu zapamiętywania tej lub innej informacji. Zjawisko takie pozwala człowiekowi na postęp w rozwoju umysłowym, aktywności zawodowej, czyli nauczenie się najpotrzebniejszych rzeczy.

Pamięć arbitralna różni się od klasyfikacji mimowolnej tym, że każde zapamiętywanie i dalsze odtwarzanie w psychologia człowieka, charakteryzująca się brakiem specjalnych celów lub technik pomagających w nauce domniemanego przedmiot. W tym przypadku wszystko dzieje się nieświadomie i nie jest kontrolowane przez samą osobę.

Historia badania pamięci arbitralnej

Jednym z najbardziej uderzających przykładów badania pamięci arbitralnej jest działalność rosyjskiego psychologa P.I. Zinczenko, który w 1961 r. przeprowadził szereg badań mających na celu zbadanie zjawiska.

W tym eksperymencie, niespodziewanie dla wszystkich badanych, profesor psychologii poprosił o zapamiętanie wszystkiego, co mogli sobie przypomnieć w drodze do pracy.

Badania wykazały, że przedmioty najczęściej zapamiętywane:

• co zrobili (ale nie to, o czym myśleli lub marzyli);
• co uniemożliwiło lub przyczyniło się do osiągnięcia zamierzonego celu;
• coś niezwykłego lub dziwnego;
• coś, co nie miało nic wspólnego z istniejącym kręgiem wiedzy.

Autor zaczął porównywać produktywność i skuteczność mimowolnego zapamiętywania w oparciu o te same informacje dla wszystkich. Jednocześnie brano pod uwagę, jak ważny jest dla tematu materiał w oparciu o cele, motywy czy metody realizacji zadania.

Dzięki badaniom psycholog uzyskał obiektywny wynik, że informacje związane z psychiką łańcuch w umyśle, zapamiętuje się znacznie lepiej niż materiał, który nie ma nic wspólnego z warunkami do osiągnięcia cele.

W latach 60. szczegółowo zbadano związek między środkami mnemonicznymi a efektywnością różnych zagadnień organizacyjnych, w tym jakości zapamiętywania. Radziecki psycholog A.A. Smirnow, biorąc pod uwagę rozwój funkcji mnemonicznej u ludzi, podkreślił, że: podczas nauczania szczególnie ważne jest posiadanie zewnętrznych usystematyzowanych metod, które są nieodłączną cechą arbitralności zapamiętanie.

Sama koncepcja „pamięci wewnętrznej i zewnętrznej” zaczęła być aktywnie popularyzowana przez A.N. Leontiew, w 1972 r. Profesor za pomocą tego terminu potrafił opisać proces łączenia środków zewnętrznych, który pośrednio wpływa na skuteczność zapamiętywania.

W. I. Laudis w 1976 r. zwrócił uwagę, że w procesie rozwijania zapamiętywania u dzieci zewnętrzne przejawy są początkowo wykorzystywane do wskazania zewnętrznej regulacji wewnętrznego planu psychologicznego i istniejących pomysłów. Dopiero po tym osobowość dziecka może wykazać zdolność regulacyjną do zapamiętywania i przypominania.

Etapy opanowywania dowolnych form pamięci

Pamięć dobrowolna w psychologii to proces, który kształtuje się na podstawie rozwoju intelektualnego dziecka. Rozwija się już w wieku przedszkolnym, a początkowe objawy zauważalne są podczas gier fabularnych lub fabularnych.

Główne warunki wstępne kształtowania dobrowolnego zapamiętywania u przedszkolaka:

• wysoka aktywność i częste uczestnictwo w grach;
• rozwój umiejętności komunikacyjnych, które oprócz komunikacji pozwalają na interakcję z wyimaginowanymi obiektami;
• wykonywanie różnych czynności, które są związane z momentami z przeszłości lub przyszłości. Na przykład, gdy trzeba porozmawiać o czymś, co już minęło lub wykonać pewne zadanie nie w chwili obecnej, ale nieco później.

Początkowo dziecko poznaje takie przesłanki obserwując dorosłych, stopniowo przyswajając doświadczenie i wiedzę. Najważniejszym elementem dobrowolnego zapamiętywania jest udział w grach.

W trakcie samej gry umysł dziecka rozwija się szybko, nabywane są niezbędne umiejętności i zdolności. Gry słowne, oprócz usprawniania aparatu mowy, są w stanie rozwijać pamięć i myślenie. Jednocześnie gry dydaktyczne uczą krok po kroku przestrzegania reguł lub instrukcji.

Opanowanie mimowolnego myślenia obejmuje 3 etapy:

• Sugestie od osoby dorosłej, która może powtarzać, opowiadać lub powtarzać. Obejmuje to również różne pytania wiodące, takie jak „Co się stało dalej?”
• Identyfikacja zadań, które uczą przypominania i zapamiętywania informacji.
• Świadomość dzieci o potrzebie opracowania specjalnych metod zapamiętywania.

Dobrowolne zapamiętywanie kształtuje się nawet w procesie dorastania – kiedy dziecko stopniowo uczy się czynności, które przyczyniają się do lepszego postrzegania informacji, a także jej utrwalania w pamięci. Umiejętności te pozwalają na odtworzenie uzyskanych danych z większą dokładnością. Ten proces formowania kończy się po około 13-15 latach.

Nauczanie dziecka w szkole znacznie przyspiesza przyswajanie pracy pamięci arbitralnej, która nabiera coraz większego znaczenia. Tak więc podczas nauki ilość otrzymanych danych, które należy zapamiętać, rośnie. Jednocześnie dziecko zwraca uwagę, że informacje nie zawsze są pokazywane tak jasno i wyraźnie, jak by sobie tego życzyło.

Do najbardziej wszechstronnego rozwoju nie wystarczy pamiętać tylko o tym, co lubisz. Nauka przedmiotu, którego dziecko nie lubi, przyczynia się nie tylko do zwiększenia umiejętności zapamiętywania, ale również dostatecznie poprawia siłę woli i koncentrację.

Doskonalenie dobrowolnego zapamiętywania i aktywnego jego wykorzystania w praktyce jest szczególnie ważne dla: rozwój intelektualny dziecka, w tym umiejętność szybkiego przyswajania umiejętności logicznie myśleć.

Dowolna pamięć modalna u dzieci i młodzieży z różnymi typami dysontogenezy

Pamięć dowolna w psychologii jest jedną z najlepiej zbadanych i ważnych funkcji w rozwoju dziecka. Działania badawcze odzwierciedlały znaczenie logicznego myślenia wraz z procesem mnestycznym.

Dzięki staraniom V.V. Lebedinsky, zidentyfikowano 6 rodzajów dysontogenezy psychiatrycznej, które wpływają na jakość procesów poznawczych u dziecka.

Tak więc rozwój zdolności umysłowych można scharakteryzować następującymi cechami:

• zatrzymany;
• deficyt;
• zniekształcony;
• uszkodzony;
• dysharmonijny;
• w budowie.

Psychologowie przeprowadzili testy badające jakość pamięci dobrowolnej u dzieci w porównaniu z różnymi zaburzeniami rozwojowymi. Obecnie popularna staje się teoria neuropsychologiczna, która wyjaśnia obecność zaburzeń u dziecka, opartych na słabo rozwiniętej pamięci modalnej. Wpływa to również na ogólne wyniki w szkole.

Celem prawie wszystkich badań jest zbadanie właściwości dobrowolnego zapamiętywania u dzieci, które różnią się od siebie na podstawie rodzajów rozwoju psychicznego.

W ramach testów psychologowie realizowali następujące cele:

• porównanie wskaźników pamięci dobrowolnej typu słuchowego i wzrokowego, w tym charakteru retencja i zapamiętywanie u tych dzieci, które chorowały na schizofrenię lub różne choroby organiczne zaburzenia;
• określenie związku między organizacją szkolenia z wykorzystaniem zachęt a skutecznością zapamiętywania informacji werbalnych w różnych grupach;
• testy porównawcze pamięci dobrowolnej, mimowolnej, dotykowej i wzrokowej u dzieci;
• wykonanie analizy porównawczej właściwości i parametrów uwzględniającej płeć lub wiek badanych.

Hipotezy, które naukowcy próbowali udowodnić lub obalić:

• poziom rozwoju pamięci dobrowolnej u dziecka jest ściśle związany z występowaniem zaburzeń poznawczych lub psychicznych;
• odległe lub słabo wyrażone obrazy semantyczne mogą wpływać na objawy niezdrowego psychicznie dziecka;
• pamięć modalna może w różny sposób wpływać na sukces samego zapamiętywania u dziecka z pewnym rodzajem odchylenia.

W ten sposób naukowcy mogli śledzić dość dużą próbę osobników, z których każdy różnił się w zależności od zdiagnozowanej choroby. Najczęstsze choroby psychiczne to zaburzenia schizotypowe i schizofrenia. Uwzględniono również leczenie pacjenta w szpitalu psychiatrycznym.

wyniki

Przeprowadzona praktyka badawcza pozwoliła na wyciągnięcie szeregu wniosków dotyczących poziomu zapamiętywania modalnego u dzieci.

Naukowcy odkryli następujące cechy:

• Jakość dobrowolnego zapamiętywania jest wyższa u dzieci sprawnych umysłowo, podczas gdy dzieci ze schizofrenią charakteryzowały się resztkowymi zaburzeniami myślenia organicznego.
• Wszystkie grupy badawcze zaczęły lepiej postrzegać i badać materiał po wprowadzeniu różnych bodźców, wzmocnionych skojarzeń i uproszczeń.
• Wprowadzenie różnych powiązań między skojarzeniami, opartych na ich ładunku semantycznym, ma różny wpływ na poziom zapamiętywania informacji. Powikłanie zadania umożliwiło zróżnicowanie dziecka z nieprawidłowymi zaburzeniami rozwoju.
• Dzieci z rozpoznaniem zaburzeń schizotypowych wykonywały zadanie zbliżone do wskaźników normatywnych, natomiast dziecko ze schizofrenią operowało na danych znacznie gorzej.
• W badanych grupach najtrudniejsze okazało się zapamiętywanie specyficzne lub dotykowe. Aby jak najskuteczniej zapamiętywać informacje, odpowiednia była pamięć wzrokowa lub słuchowa.
• Stwierdzono różne rozbieżności w poszczególnych składowych pamięci mimowolnej u dzieci chorych i zdrowych na podstawie cech różnych płci.

Ponadto naukowcom udało się zidentyfikować obecność organizacji za pomocą bodźców wpływających na proces dobrowolnego zapamiętywania, na podstawie obecności lub braku dysontogenezy poznawczej. Takie badanie umożliwia identyfikację dziecka z niepełnosprawnością rozwojową, ponieważ jego pamięć i odtwarzanie informacji nie są zbyt skuteczne.

Rozwój pamięci arbitralnej

Rozwój pamięci dobrowolnej u przedszkolaków powinien rozpocząć się jak najwcześniej, stale doskonaląc i ćwicząc różne techniki. Oprócz szkolenia pedagogicznego rodzice również muszą podejść do tego procesu.

Najpopularniejsze i najskuteczniejsze gry poprawiające pamięć u dzieci:

Nazwa	Opis
"Kino"	Dziecku przez krótki czas pokazywany jest pewien obraz. Następnie zdjęcie zostaje zabrane, dorosły prosi o opisanie tego, co udało mu się zapamiętać - w najdrobniejszych szczegółach.
„10 różnic”	Oprócz klasycznej techniki, którą cechuje poszukiwanie różnic pomiędzy jednocześnie zlokalizowanymi obrazami, zadanie może być skomplikowane. Więc najpierw powinieneś pokazać jeden obraz, po którym - drugi. Następnie musisz poprosić dziecko, aby wskazało różnice.
"Portret"	Może być prowadzony zarówno przez rodzica, jak i nauczyciela lub członka grupy edukacyjnej. Konieczne jest pokazanie dziecku określonej osoby, a następnie przejście za parawan, drzwi lub po prostu odejście, zmieniając dowolny element obrazu. Następnie wróć do dziecka i zapytaj, co zmieniło się w przebraniu.
"Opis"	Po udanym spacerze rodzic w drodze do domu zapamiętuje z dzieckiem różne szczegóły. Tak więc przedszkolak może wskazać niezwykłą osobę przechodzącą obok lub interesujący przedmiot. Następnie konieczne jest nazwanie różnych szczegółów obserwowanego obiektu. Im więcej takich szczegółów, tym lepiej dla pamięci.
„Spróbuj powtórzyć”	W tej grze bierze się liczenie patyków, zapałek, koralików lub innych przedmiotów. Dorosły musi ułożyć z nich dowolną kompozycję, a następnie dać dziecku kilka sekund na zapamiętanie. Następnie przedszkolak musi powtórzyć kompozycję tak szczegółowo, jak to możliwe.
"Ogród zoologiczny"	Osoba dorosła wykłada pewną liczbę miękkich zabawek, od 3 do 7. Przez 30 sek. dziecko ma możliwość zapamiętania swojej lokalizacji, po czym przedszkolak odwraca się plecami. W tym czasie dorosły zmienia zabawki. Zadaniem jest opowiedzenie, co się zmieniło.

Oprócz rozwijania dobrowolnej pamięci, opisane powyżej gry poprawiają umiejętności uwagi, koncentracji, a w niektórych przypadkach wytrwałości. Najważniejsze jest jak najczęstsze ćwiczenie różnych technik, w razie potrzeby ulepszanie ich.

Ćwiczenie „Wyobraźnia”

Głównym celem ćwiczenia jest zapamiętanie słów wypowiadanych przez osobę dorosłą za pomocą jej graficznego szkicu na papierze. Następnie musisz je powtórzyć, patrząc na zdjęcie. Najważniejsze jest wymawianie jak największej liczby przedmiotów, aby dziecko skupiło się na komponencie wizualnym.

Ćwiczenie składa się z kilku etapów:

1. Podano najprostsze słowa: stół, osoba, krzesło, słońce.
2. Do wypowiadanych słów dodaje się przymiotnik: stary stół, wysoki mężczyzna, jasne słońce.
3. Słowa komplikują różne abstrakcje: smutek, radość, bajka.

Liczba wypowiadanych słów powinna stopniowo wzrastać. Ćwiczenie można utrudnić, tworząc obrazy za pomocą patyczków liczących. Takie trudności umożliwiają najskuteczniejsze rozwijanie pamięci.

Ćwiczenie „Rysowanie z pamięci”

Ćwiczenia pozwalają rozwijać nie tylko jakość zapamiętywania, ale także koncentrację. Aby go ukończyć, musisz dać dziecku ołówek i kartkę papieru. Dorosły powinien pokazać dowolny rysunek w ciągu 30 sekund, po czym powinien poprosić przedszkolaka, aby go zapamiętał i przerysował.

Pożądane jest, aby obrazy były rysowane prostym ołówkiem. Na początek odpowiednie są zwykłe kształty geometryczne, po czym zaleca się skomplikowanie zadania - zwiększenie liczby i złożoności rysunków, pokazanie kolorowych obrazów i abstrakcji.

Ćwiczenie „Rewitalizacja”

Celem ćwiczenia jest poprawa pamięci słuchowej i wzrokowej. Powinieneś pokazać dziecku dowolne zwierzę, a następnie zaproponować ożywienie go w swojej głowie. Następnie przedszkolak powinien opowiedzieć o tym, co jest jego zdaniem.

Dziecko musi opisać samo zwierzę, w tym co robi. Jeśli to ćwiczenie jest zbyt trudne, możesz skorzystać z kart wizualnych. Oprócz zwierząt dziecku można pokazać różne przedmioty.

Ćwiczenie „Kolorowe schody”

To ćwiczenie wymaga 5 różnych kolorowych kart. W ciągu 10 sek. dziecko musi je dokładnie rozważyć, a następnie zapamiętać kolejność palety kolorów. Następnie karty są przykrywane papierem lub innym przedmiotem.

Następnie dorosły zaprasza przedszkolaka do zamknięcia oczu, wyobrażając sobie w myślach położenie kart. Dziecko musi je jak najdokładniej wymienić, zgodnie z lokalizacją kolorów. Ostatnim krokiem jest zweryfikowanie odpowiedzi z oryginalnym obrazem.

Ponieważ psychologia człowieka nie ogranicza się do prostych ćwiczeń i gier, oprócz nich pomoże rozwój arbitralnej pamięci: prawidłowy codzienny schemat, aktywność fizyczna i zdrowa dieta. Porcje żywności bogatej w niezbędne aminokwasy i pierwiastki śladowe, a także dobry 8-godzinny sen są najlepszymi towarzyszami skutecznego zapamiętywania informacji.

Losowe wideo z pamięci

Pamięć dowolna: