Eskapizm jest w psychologii. Definicja tego, co jest, przykłady

W psychologii pojęcie eskapizmu jako terminu naukowego pojawiło się pod koniec lat 30. XX wieku. W tłumaczeniu z angielskiego słowo to oznacza „lot”. To określenie służy do opisania działań osoby, która w jakikolwiek sposób próbuje uchronić się przed stresem, uciec od poważnych problemów.

Czym jest eskapizm w prostych słowach?

Eskapizm to termin w psychologii, który odnosi się do dowolnej formy ucieczka od rzeczywistości, stresujących sytuacji, rzeczywistości. Ten stan jest w różnym stopniu nieodłączny prawie wszystkim ludziom, zwłaszcza w naszych czasach szybkiego rozwoju technologii. Eskapizm nie jest chorobą psychiczną ani anomalią. Zanurzenie się w świat marzeń, odpoczynek od codzienności jest raczej przydatny dla zachowania równowagi psychicznej.

Fikcyjna rzeczywistość pozwala poczuć się bardziej znaczącym w świecie, objąć te aspekty bytu, które są nieosiągalne w prawdziwym życiu. Twórca psychoanalizy Zygmunt Freud uważał, że życie bez marzeń jest zbyt trudne dla ludzkiej psychiki. Eskapizm staje się integralną częścią dostatniej egzystencji otoczonej niedoskonałym światem. Jednak niektóre ekstremalne formy zachowań eskapistycznych mogą negatywnie wpływać na jakość życia i zdrowie danej osoby.

Jak manifestuje się eskapizm?

Zdaniem badaczy znacznie częściej obserwuje się odejście od rzeczywistości w dzisiejszym społeczeństwie. Powodem tego jest zaawansowana technologia, która pozwala poświęcić więcej czasu na realizację swoich zainteresowań. Jednocześnie narasta intensywność, porywczość tempa życia, prowadząca do stresu i wymagająca uwolnienia negatywności.

Niektórzy psychologowie odnotowują zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki eskapizmu na stan psychiczny jednostki jako całości. Stan zanurzenia w wyjątkowym świecie może być produktywny i nieproduktywny.

W pierwszym przypadku człowiek tworzy swój własny świat, własną rzeczywistość, która pozwala mu rozwiązywać problemy. Produktywny eskapizm jest często impulsem do tworzenia twórczych arcydzieł w różnych gatunkach sztuki. Uderzającym przykładem produktywnego eskapizmu są bajeczne światy epickiego „Władcy Pierścieni” Johna Tolkiena.

Nieproduktywny eskapizm objawia się samoizolacją, rodzajem autyzmu, kiedy człowiek zamyka się na innych, opuszcza rzeczywistość. Ta pozycja może być postrzegana jako zjawisko negatywne, ale zdarza się, że chwilowe zanurzenie w własny świat wspomnień czy marzeń pozwala zachować spokój ducha w bardzo trudnych sytuacjach stresowych sytuacje. Na przykład wspomnienia szczęśliwych dni w gronie bliskich pozwoliły niektórym przeżyć więzienie w nazistowskich obozach koncentracyjnych.

Istnieje opinia, że ​​we współczesnym społeczeństwie eskapizm, jako subkultura masowa, może obejmować całe warstwy społeczne. Jest celowo rozpowszechniany jako środek łatwej kontroli narodów w społeczeństwie reżimu totalitarnego. Ale z drugiej strony tworzenie własnego wewnętrznego świata w takich warunkach można uznać za uzyskanie wolności osobistej.

Eskapizm, jako odrzucenie dóbr materialnych, głosił wielu starożytnych filozofów. W religii chrześcijańskiej najwyższym przejawem duchowości jest klasztorna pustelnia.

W bardziej zrelaksowanych formach płytkie zanurzenie w świat dzieła literackiego lub filmu pomaga rozładować codzienny stres i przywrócić siły do ​​dalszych udanych działań.

Formy eskapizmu:

• Najbardziej nieszkodliwą i powszechną formą eskapizmu jest unikanie dyskomfortu, które jest powszechne u większości osób przy zdrowych zmysłach. Osoba o silnej woli może zamknąć się lub uniknąć nieprzyjemnych ludzi, skierować swoje myśli w stronę pozytywnego myślenia, zmuszając się do chwilowego niemyślenia o kłopotach.
• Czasową ucieczkę od problemów można też uznać za masową formę eskapizmu. Aby nagromadzony stres nie doprowadził do załamania nerwowego, człowiek zmienia styl życia i zajęcia, odlatuje w podróż lub po prostu idzie do teatru. Po odpoczynku z odnowionym wigorem wraca do swojego dawnego stylu życia.
• Unikanie rzeczywistości staje się trudną i niebezpieczną formą eskapizmu, z kategorii patologii. Trudności nie do pokonania prowadzą człowieka do uzależnienia od hazardu lub alkoholu, coraz bardziej oddalając się od bliskich.

Rodzaje eskapizmu

Eskapizm jest w psychologii definicją zdolności osoby, świadomie lub podświadomie, do znalezienia sposobów na ucieczkę od stresujących sytuacji. Ciężkie, negatywne formy, stan patologiczny - obszar badań psychiatrii.

W formach negatywnych wyróżnia się następujące rodzaje zaburzeń psychicznych:

• Redystrybucja rzeczywistości (racjonalizacja).
• Unikanie życia codziennego (regresja).
• Ucieczka z realnego świata (odmowa).
• Zastosowanie uczuć wewnętrznych w świecie zewnętrznym (projekcja).

W celu ucieczki od rzeczywistości można zastosować różne formy biernego lub czynnego działania.

Przykłady zachowań eskapistycznych:

Strona bierna	Aktywny lub fizyczny
Pozytywne przejawy (hobby)	Negatywne przejawy	Pozytywne przejawy	Negatywne przejawy
Fantastyczny	Alkohol	Aktywny sport.	Nadmierna aktywność fizyczna szkodliwa dla zdrowia
Muzyka	Leki	Pełne zaangażowanie w działalność zawodową.	Kariera
Filmy, seriale	Nadużywanie leków przeciwdepresyjnych	Wycieczki	Odmowa wszelkich dóbr materialnych
Medytacja	Zanurzenie się w wirtualny świat gier komputerowych.	Kreatywność, hobby.	Odmowa pracy, kariera
Religia	przynależność do sekty	Komunikacja z naturą.	Ermitaż, pustelnia

Powoduje

W psychologii zwraca się uwagę, że eskapizm jest sposobem na zrekompensowanie deficytu pozytywnych emocji. Jednak każda osobowość ma ukryte powody (czasem kilka), które rodzą potrzebę ucieczki od rzeczywistości. W każdym przypadku są one głęboko indywidualne, ale nadal nadają się do klasyfikacji na główne grupy.

• Zwątpienie lub rozbieżności w ocenie ideału i teraźniejszości. Jeśli jednostka od dzieciństwa posiada idealny kompleks osobowości, zawsze będzie dążyła do perfekcji, czasem niemożliwej ze względu na specyfikę fizjologii i psychiki. W takich przypadkach osoba próbuje w dowolny sposób zwiększyć swoje znaczenie: tchórz zaczyna się angażować sporty ekstremalne, niewidoczne w zespole, zapewnia prymat w grach wirtualnych i tak Dalej.
• Kłopoty rodzinne powstają z wielu powodów. Nieporozumienia między małżonkami, rodzicami i dziećmi często prowadzą do poważnych załamań nerwowych z najpoważniejszymi formami eskapizmu, takimi jak uzależnienie od alkoholu lub wykluczenie.
• Problemy z karierą powodują stan depresyjny, gdy rzeczywista sytuacja nie odpowiada ambicjom i daleko idącemu planowi. Nie mogąc zrealizować się na polu zawodowym, człowiek zanurza się w świat gier komputerowych lub spędza czas oglądając reality show.
• Szok kulturowy często doświadcza osoba, która z własnej woli znajduje się w innym środowisku społecznym i kulturowym, zdecydowanie odmiennym od swojego zwykłego otoczenia. Taki stan doświadczają imigranci, ludzie, których status społeczny dramatycznie się zmienia. Niestabilność psychiki w tym przypadku prowadzi do izolacji, nieznajomości nowych realiów życia.
• Strach przed realiami społeczno-politycznymi odczuwa prawie wszyscy ludzie w czasach ekonomicznych kataklizmów. Niezadowolenie z życia, niepewność w przyszłości zmuszają człowieka do coraz większego zwracania się do sieci społecznościowych w poszukiwaniu podobnie myślących ludzi, wirtualnego kręgu przyjaciół.
• Zachowanie eskapistyczne jest czasem charakterystyczne dla ludzi, którzy osiągnęli wyżyny swoich marzeń. Nuda je opanowuje. Jeśli nie ma potrzeby pokonywania czegokolwiek, aby osiągnąć wyżyny, osoba pogrąża się w grach online. Wymyśla wątpliwą i niebezpieczną rozrywkę, czasem sięga po środki psychotropowe.

Przykłady eskapizmu

Kiedy pojawia się potrzeba odwrócenia uwagi od palących problemów, każdy wybiera swój własny, najbardziej akceptowalny sposób.

Studia

W dzieciństwie każdy marzy o tym, by stać się dorosłym, ale kiedy przychodzi czas na tę właśnie dorosłość, przychodzi strach przed nią. Klasę szkolną zastępuje publiczność studencka, gdzie wszystko jest znajome: wykłady, seminaria, imprezy studenckie.

Za oknem to kolejne dorosłe życie, do którego nie każdy chce wejść. Bardzo wielu nie chce zamykać tego rozdziału swojej księgi życia, nadal zdobywać drugie, a nawet trzecie wykształcenie. Nie ma w tym nic złego, jeśli dzięki temu uczeń nadal potrafi wykorzystać swoją wiedzę w praktyce. Źle, gdy mury uczelni zamieniają się w schronienie od realiów życia. Przedłużone życie studenckie prowadzi do trudności w znalezieniu pracy.

Hazard

Nowoczesne innowacyjne technologie umożliwiły ucieleśnienie najdzikszych fantazji w wirtualnej rzeczywistości. Mały odwrót od rzeczywistości w świat cyberprzestrzeni pomaga zwalczyć monotonię codzienności.

Ale eskapizm w iluzoryczny świat często prowadzi nie tylko niedojrzałe, młode umysły, ale i dorosłych, samowystarczalnych ludzi w taką dżunglę, skąd nie ma powrotu do rzeczywistości. Nic dziwnego, że nadmierną pasję do gier komputerowych w dzisiejszym społeczeństwie porównuje się z uzależnieniem od alkoholu czy narkotyków.

Odgrywanie ról i cosplay

Cosplay to gra kostiumowa, rekonstrukcja wydarzeń historycznych. Gry fabularne, jak najbardziej zbliżone do rzeczywistości, pozwalają na chwilę zanurzyć się w innej rzeczywistości, jeśli w inny sposób nie da się wyjść z rutyny. Miłośnicy rekonstrukcji historycznych zbierają się w grupy, organizują festiwale, ustalają własne rytuały i zasady.

Zajęcia w takich kostiumowych przemianach pozwalają poczuć się swobodnie w gronie podobnie myślących ludzi, otwarcie wyrażać swoje emocje bez obawy o niestosowność. I choć cosplay nie jest tworzeniem nowej rzeczywistości, ale reprodukcją przeszłości, to bycie w innym obrazie grozi zatarciem granic nowego i wymyślonego świata.

Filmy i seriale

Ulubionymi bohaterami są długofalowe seriale i reality show, których doświadczenie może choć na chwilę rozładować napięcie i odwrócić uwagę od własnych problemów. Wśród bohaterów można znaleźć kogoś, kto ma problemy podobne do ich własnych. Fantazja literacka i bajki, które przypadły do ​​gustu dorosłym, stały się podstawą wielu ekranowych prac.

Daleko od codzienności wątki fantastycznych dzieł i filmów przenoszą się do niesamowitych światów. Przygody bohaterów są zawsze niebezpieczne, ale w większości przypadków kończą się dobrze, dobre wygrane. Pomimo stresu związanego z oglądaniem filmów lub programów telewizyjnych, świetnie radzą sobie z stresem w ciągu dnia pracy.

Podróżuj do egzotycznych krajów

Kilka wieków temu odbyły się klasyczne podróże w celu nowych odkryć, odkrywania nowych krain i narodów. Dziś na mapie prawie nie ma nieodkrytych zakątków, ao mentalności poszczególnych ludzi można przeczytać bez wychodzenia z domu.

Współczesne podróże do krajów o kulturze bardzo odległej od kultury otaczającej to rodzaj wypędzenia samego siebie, ucieczki od rutyny i nudnego, swojskiego świata. Ten rodzaj eskapizmu można nazwać najbardziej użytecznym i bezpiecznym dla psychiki, jeśli nie mówimy o pustelnictwie i dystansie od całego świata.

Zamykanie gestaltów

Gestalt - potrzeba kompletności cyklu. Najprostszym rodzajem gestalt są codzienne zmartwienia, które można rozwiązać za pomocą prostych czynności: gotowanie obiadu, sprzątanie, rozmowa z krewnymi. Bardziej złożone gestalts to odsłonięte krzywdy i urazy psychiczne z przeszłości, które mogą znacząco zepsuć obecne życie. Ten poważny problem rzadko można rozwiązać bez pomocy specjalistów.

Redukcja

Eskapizm to w psychologii zjawisko ucieczki od codzienności, które w najbardziej bezpośredni sposób przejawia się w downiftingu. W tym przypadku osoba ucieka ze znanego świata w najbardziej bezpośredni sposób, odmawia korzyści, które sam stworzył, przenosi się do innych krajów, całkowicie zmienia swój styl życia i styl życia.

Potrzeba downliftingu często pojawia się wśród osób, które osiągnęły sukces, osiągnęły maksimum na swoim miejscu i nie widzą drogi, by iść dalej. Do samotności w odległych i niezbyt odległych regionach potrzebne są pewne środki, które pomogą przetrwać okres kryzysu. Często osoba, która to zrobiła, wraca do swojego miejsca zamieszkania, ale czyta zupełnie inną czynność. Eskapizm - redukcja biegu jest rodzajem restartu wewnętrznego świata.

Dlaczego stan jest niebezpieczny?

Eskapizm jest postrzegany przez psychologów jako bardzo kontrowersyjne zjawisko. Łatwo jest odwrócić uwagę od codzienności w dowolny akceptowalny sposób i jest to konieczne dla satysfakcji moralnej i zdrowia, ale granica oddzielająca zdrowy wypoczynek od całkowitego oderwania od rzeczywistości jest bardzo delikatna.

Nadmierne zachowania eskapistyczne mogą na zawsze odciągnąć Cię od realnego świata, stracić aprobatę społeczeństwa, co prowadzi do jeszcze większego oddalenia. Niebezpieczeństwo eskapizmu polega na tym, że osoba zbyt porwana przez inne światy przestaje się rozwijać, traci chęć zmagania się z trudnościami, doskonalenia.

Rozwój cyberprzestrzeni dał ludzkości szerokie możliwości zanurzenia się w świecie marzeń i fantazji. Wirtualne przygody przyciągają do swoich sieci nie tylko nastolatków, ale także dojrzałych, zamożnych ludzi. Próby wyjścia z wygodnego życia fantazji w rzeczywistość są bardzo trudne i czasami prowadzą do przedłużającej się depresji, problemów zdrowotnych, a nawet samobójstwa.

Jak pozbyć się eskapizmu?

Ponieważ eskapizm nie jest utożsamiany z patologicznymi zaburzeniami psychicznymi, nie ma na niego oficjalnego leczenia, jak na chorobę. Ale bardzo często można zaobserwować warunki wśród bliskich osób, z których tylko specjalista może pomóc.

Dla tych, którzy czują, że upiorne światy się ciągną, mamy kilka psychologicznych wskazówek:

• Spróbuj zaakceptować siebie takim, jakim jesteś. Niepowodzenie nie powinno być przypisywane osobistej niedoskonałości. Wszyscy ludzie są różni, każdy jest inny i każdy zasługuje na uwagę.
• Być może jednostka wybrała ścieżkę, która nie odpowiada jej psychotypowi i orientacji. Zmiana zawodu często staje się początkiem nowego prawdziwego życia.
• Być może marzenia i fantazje należy przełożyć na rzeczywistość. Wtedy iluzoryczny świat ożyje, a praca nad spełnieniem marzenia odepchnie depresję.
• Najważniejszą rzeczą w walce z wciągnięciem w pajęczynę równoległej rzeczywistości powinno być zidentyfikowanie przyczyn, które powodują taki stan.

Eskapizm w małych dawkach ratuje od rutyny i rozpaczy życia. Nie ma uniwersalnych wskazówek, jak pozbyć się obsesji w psychologii. Najważniejszą rzeczą jest umiejętność cieszenia się drobiazgami wokół ciebie, tworzenia przyjemnego środowiska. Fabuła twojego prawdziwego życia może być o wiele ciekawsza niż fabuła serialu czy gry.

Autor: Nadya Bojko

Filmy o eskapizmie

Eskapizm i ucieczka od rzeczywistości: